Nakamichi Zone: Khu Vực Giải Phẫu Quan Trọng Trong Phẫu Thuật Hội Chứng Ống Cổ Tay

    Phẫu thuật giải phóng dây chằng ngang trong điều trị hội chứng ống cổ tay khá đa dạng về kỹ thuật, có thể mổ mở kinh điển, mổ xâm lấn tối thiểu, mổ nội soi,… Tuy nhiên, dù là kỹ thuật nào thì vị trí giải phóng dây chằng cũng phải nằm trong khu vực an toàn, đảm bảo giải phóng được dây chằng đồng thời không gây tổn thương các cấu trúc giải phẫu khác. Đó chính là Nakamichi zone (khu vực Nakamichi).

    Nakamichi zone (khu vực Nakamichi) là khu vực được giới hạn bởi bờ trụ của thần kinh giữa và bờ quay của bó mạch thần kinh trụ. Bề rộng của Nakamichi zone được xác định trên mặt phẳng đứng ngang. Về mặt lâm sàng, việc xác định khu vực an toàn, nhất là cho các can thiệp xâm lấn tối thiểu hoặc nội soi là dựa vào khu vực nằm giữa bờ trụ của gân gan tay dài và bờ quay của xương đậu. Nakamichi zone không xác định được trên lâm sàng mà phải bằng các thăm dò hình ảnh đối với bệnh nhân: siêu âm hoặc cộng hưởng từ hoặc đánh giá dựa trên phẫu tích xác. Cả thần kinh giữa và bó mạch thần kinh trụ đều chạy theo cùng 1 hướng từ cổ tay xuống bàn tay, vậy Nakamichi zone có hình dạng như thế nào và ứng dụng ra sao ?. Liệu có phải dạng hình vuông, chữ nhật hay hình thang?

    Ở khu vực cổ tay, thần kinh giữa đi dưới dây chằng ngang cổ tay cùng với các gân gấp, sau khi thoát ra khỏi ống cổ tay và phân nhánh, có thể tạo nhánh nối Berrettini với thần kinh trụ. Bó mạch thần kinh trụ đi trước dây chằng ngang, thần kinh nằm trong động mạch. Động mạch trụ đi thẳng từ cổ tay xuống bàn tay, tuy nhiên khi qua hết xương đậu, khoảng ngang giữa dây chằng ngang thì hơi uốn cong ra ngoài rồi vòng vào trong trước khi phân nhánh và tạo thành cung mạch gan tay nông cùng nhánh của động mạch quay. Sự chuyển hướng thú vị đó làm cho khoảng cách giữa động mạch trụ và thần kinh giữa hẹp nhất ở đây (gọi là điểm conflict point) và làm cho Nakamichi zone giống như 2 hình thang úp ngược lên nhau. Vì vậy, khoảng cách này là giá trị được quan tâm nhất của Nakamichi zone bên cạnh 2 giá trị khác nữa được xác định ở bờ gần và bờ xa của dây chằng ngang. Nakamichi cũng như nhiều tác giả khác nhận thấy, vì bó mạch thần kinh trụ và thần kinh giữa nằm ở hai bình diện khác nhau nên khi quy chiếu trên mặt phẳng đứng ngang, có trường hợp chồng lên nhau vì thế giá trị của Nakamichi zone có thể bằng 0 hoặc nhỏ hơn. Giá trị của Nakamichi zone càng nhỏ, nguy cơ gây tổn thương cấu trúc giải phẫu khác khi can thiệp giải phóng dây chằng ngang càng lớn và các phiền toái sau phẫu thuật càng nhiều.

    Đối với các can thiệp ít xâm lấn, khả năng quan sát hạn chế nên sẽ có nguy cơ nhiều hơn. Phẫu thuật nội soi có ưu điểm quan sát rõ ràng tuy nhiên việc quan sát từ mặt sau của dây chằng ngang, không quan sát được cấu trúc bó mạch thần kinh trụ (do nằm phía trước dây chằng) nên việc thực hiện lát cắt dây chằng ngang cần thận trọng, thực hiện nhiều lần theo từng lớp của dây chằng ngang để đảm bảo an toàn và tránh các biến chứng có thể xảy ra.

    PGS. TS Trần Trung Dũng (tổng hợp, từ Houston, TX, USA)

    About the Author Trị Quản

    Popular posts